(VNBĐ – Thời sự). Ngày 10.12, Bộ trưởng Bộ VH-TT&DL Nguyễn Văn Hùng đã ký ban hành Quyết định số 3944/QĐ-BVHTTDL đưa vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia Lễ hội cầu ngư vạn đầm Xương Lý (xã Nhơn Lý, TP. Quy Nhơn).
Theo địa bạ tỉnh Bình Định lập vào triều Nguyễn năm Minh Mạng thứ 20 (năm 1839), thôn Xương Lý thuộc tổng Trung An, huyện Phù Cát, phủ Hoài Nhơn. Thôn Xương Lý còn được dân địa phương gọi bằng tên Vũng Nồm – tên gọi này còn tồn tại đến ngày nay. Làng chài Xương Lý (Vũng Nồm) hiện nay gồm có hai thôn Lý Chánh và Lý Hòa thuộc xã Nhơn Lý. Ở đây có Lăng Ông Nam Hải vạn đầm Xương Lý được ngư dân tạo lập để thờ cá voi (thần Nam Hải) theo tín ngưỡng của cư dân miền biển.
Lễ hội cầu ngư vạn đầm Xương Lý là lễ hội truyền thống được ngư dân địa phương tổ chức hằng năm, bắt đầu từ ngày mùng 10 tháng Giêng âm lịch. Lễ hội diễn ra theo các nghi lễ cổ truyền như: Lễ cung nghinh thủy lục (rước thần Nam Hải từ biển về lăng), lễ tỉnh sinh, đại lễ tế thần, nghi thức lưới đăng, chèo bả trạo tại Lăng Ông, lễ khởi ca… Đan xen phần lễ là phần hội diễn ra với các hoạt động văn hóa dân gian như: Bơi lội thúng, lắc thúng, kéo co trên bãi biển, hội chọi gà dân gian; đặc biệt là chương trình nghệ thuật ca kịch Bài chòi và biểu diễn hát Bội phục vụ Nhân dân.
Lễ hội cầu ngư vạn đầm Xương Lý được ngư dân tổ chức nhằm bày tỏ sự kính ngưỡng với công đức thần Nam Hải, cầu mong quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa, ngư dân ra biển khai thác thủy sản được mùa bội thu. Đồng thời, thông qua lễ hội, ngư dân Nhơn Lý giới thiệu một loại hình di sản đặc trưng vùng biển và thắng cảnh hữu tình của quê hương đối với du khách trong và ngoài nước; tạo thế mạnh trong quá trình phát triển kinh tế biển, xây dựng và phát triển văn hóa, góp phần phục vụ vui xuân đón Tết cổ truyền; gắn kết phục vụ du lịch cộng đồng trong quá trình phát triển kinh tế – xã hội địa phương.
PHI NGUYỄN
