(VNBĐ – Chân dung văn nghệ sĩ). Bắt đầu với mảng sáng tác dành cho thiếu nhi trong vài năm trở lại đây, cây bút nữ Mộc An đã tạo dấu ấn qua nhiều đầu sách. Ba năm – sáu đầu sách, chị viết đều tay, tỉ mỉ với chữ nghĩa trong thế giới của trẻ thơ.
1.
Mộc An đến với thiếu nhi từ những câu chuyện kể của bà, của dì, từ những trang sách thuở ấu thơ. Ấn bản đầu tiên chị là Đậu Đậu, Sâu Sâu & Be Bé (NXB Đà Nẵng, 2022) in chung với tác giả Thùy Trang. Cuốn sách gửi những thông điệp nho nhỏ, gần gũi dành cho các bạn nhỏ về tình cảm gia đình, bạn bè, tình thương loài vật, cây cối. Cũng trong năm ấy, chị ra mắt bạn đọc hai tập sách cả truyện và thơ: Nếu một ngày chúng tớ biến mất (tập truyện, NXB Kim Đồng) và Cây cầu lấp lánh (thơ, NXB Trẻ). Cả hai tập sách đều được các Nhà xuất bản lựa chọn bản thảo và chịu trách nhiệm in ấn, phát hành. Chị bộc bạch: “Tôi rất vui vì cuốn sách bén duyên với NXB Kim Đồng. Từ những hình ảnh thân quen quanh mình, những con vật nhỏ xinh, những loài cỏ cây trong vườn nhà đã tạo cho tôi nhiều hình dung, tôi viết về cô nàng ốc sên ăn chay và những cuộc di cư, và qua đó gửi gắm đôi chút thông điệp về tình thân, tình bạn”. Với thơ, trong Cây cầu lấp lánh, mỗi bài thơ là một ký ức ngọt ngào, những thầm thì đầy yêu thương của tình mẫu tử, của thế giới tâm hồn trong trẻo trẻ thơ cộng hướng với cỏ cây, loài vật… Dễ bắt gặp trong sách, lời thơ thủ thỉ, nhẹ nhàng như: Con đường nói về vô tận/ Trang sách nói về ước mơ/ Mỗi ngày chân em đến lớp/ Lời thầy cô làm bằng thơ (Nói).
Mộc An là một trong bốn tác giả đoạt giải Khát vọng Dế Mèn của Giải thưởng Thiếu nhi Dế Mèn lần 4 – 2023 với bản thảo truyện dài Ở một nơi có rất nhiều rồng. Ngay sau đó, đầu tháng 6.2023, chị ra mắt độc giả tập truyện dài Nhạc sĩ đường phố (NXB Kim Đồng). Và đầu năm 2024, chị tạo bất ngờ khi liên tiếp giới thiệu đến bạn đọc hai đầu sách mới nhất của mình: Ở một nơi có rất nhiều rồng (NXB Kim Đồng) và Chú bán cà rem & Quyển sách thần kỳ (NXB Hội Nhà văn).
2.
Ngoài đời, chị trông bình dị, tất tả xuôi ngược khi suốt ngày bận bịu với công việc giảng dạy, chăm con và gia đình. Với chị, “viết lách tiếp thêm niềm vui, nhất là lúc viết cho thiếu nhi, cũng là một cách cân bằng cuộc sống…”.
Viết cho thiếu nhi cũng là cách mà Mộc An tương tác với con mình. “Chất liệu cho truyện của tôi chủ yếu là trí tưởng tượng, ký ức tuổi thơ, kể cả trong tâm hồn người lớn là tôi vẫn có một đứa trẻ. Và dĩ nhiên không thể thiếu quan sát, cảm nhận từ thế giới trẻ thơ xung quanh, đặc biệt là từ con trai mình”, chị thổ lộ.
3.
Trong sáng tác của chị, thế giới loài vật được nhân hóa, xây dựng thành nhân vật. Đó là chỗ có thể phát huy trí tưởng tượng, và phần nào có thể khơi gợi trí tưởng tượng ở trẻ em. Ở mỗi cuốn, cũng về thế giới loài vật, nhưng đều được chị xây dựng với nét riêng, không trùng lắp. Như ở Nếu một ngày chúng tớ biến mất, là thế giới của loài ốc sên “những loài nhỏ bé và hoang dại, mỗi loài đều có ý nghĩa tồn tại của chúng”; ở Nhạc sĩ đường phố là thế giới loài dế cùng những người bạn bé nhỏ châu chấu, bươm bướm, đom đóm… với cảm hứng về âm nhạc; còn với Ở một nơi có rất nhiều rồng, thế giới của rồng mở ra nhiều không gian tưởng tượng phong phú, nhiều tình huống được xếp đặt dày công. Hầu hết trong các tác phẩm là những câu chuyện tưởng tượng, nhưng đều xoay quanh những điều gần gũi về tình bạn, tình thân, giữa con người và loài vật… với những biến cố, thử thách khá gay cấn, lôi cuốn bạn đọc nhí.
Sau giải thưởng Dế mèn 2023, bản thảo truyện dài Ở một nơi có rất nhiều rồng đã được NXB Kim Đồng lựa chọn in ấn và chính thức ra mắt bạn đọc vào dịp đầu năm Giáp Thìn. Ngay tiếp đó, đầu tháng 5.2024, chị in Chú bán cà rem & Quyển sách thần kỳ (NXB Hội Nhà văn). Ở tác phẩm này, mỗi người đọc cũng tự “nhặt” lấy cho mình những câu chuyện riêng – không chỉ dành cho thế giới trẻ thơ với những mát lành trong thụ cảm vẻ đẹp của lòng nhân ái, vị tha, khơi gợi trí tưởng tượng – mà người lớn khi tiếp cận nội dung truyện cũng xúc động từ những thân phận bị vây ráp bởi sân si thói đời. Như với nhân vật chú Trung, một người thiện lương, sống nghĩa nhân luôn hy sinh vì người khác lại chịu bao hiểu nhầm, gièm pha, bị các bé xem là “lão phù thủy đáng sợ”, bị những người hẹp lòng đổ vấy cho tội danh “người phản bội”. Nhưng đến cuối cùng, sự thật được trả về vẹn nguyên, sự chân thành được đáp đền xứng đáng. Thế giới trẻ con là nơi lưu giữ những vẻ đẹp thuần khiết bản nguyên nhất của đời sống, trở về với thế giới ấy cũng là cách để duy trì những cảm xúc, niềm tin tốt đẹp trong thế giới người lớn vốn phức tạp hơn nhiều.
Sáng tác cho thiếu nhi, đã trở thành địa hạt cho Mộc An gieo trên những luống cày những hạt giống của tình yêu thương, sự nhân ái, bao dung. Chị vẫn còn nhiều những ấp ủ trên cánh đồng tâm tưởng của riêng mình. Mộc An trải lòng: “Tôi hạnh phúc khi viết cho thiếu nhi. Tôi cũng hy vọng những cuốn sách của mình ngày càng “chạm” hơn đến trái tim trẻ em. Để làm được điều ấy, phải hiểu hơn tâm hồn của trẻ, chạm đến những vấn đề của đời sống, bản thân cần bổ sung vốn hiểu biết và suy nghiệm. Tôi mong mình sẽ được kết nối nhiều hơn với các bạn nhỏ qua trang viết của mình”.
Nhà văn Mộc An tên thật là Nguyễn Thị Nguyệt Trinh, sinh năm 1980, quê ở huyện Tuy Phước, Bình Định. Hội viên Chi hội Văn học (Hội VHNT Bình Định). Hiện chị đang là giảng viên Khoa Khoa học Xã hội & Nhân văn, Trường đại học Quy Nhơn.
PHI NGUYỄN
